مرکز جامع پژوهش های تکفیری

با مطالعه تاریخچه عملکرد قدرت‌های استعماری درکشورهای اسلامی به‌ویژه در دو قرن اخیر این موضوع کاملاً قابل تصدیق است که قدرت‌های سلطه‌گر همواره از ظرفیت‌ها و زمینه‌های درون جهان اسلام برای تضعیف اسلام و خنثی نمودن توانایی‌های بالقوه آن بهره‌برداری نموده‌اند.

نویسنده: سید مهدی ساداتی نژاد

چکیده

با مطالعه تاریخچه عملکرد قدرت‌های استعماری درکشورهای اسلامی به‌ویژه در دو قرن اخیر این موضوع کاملاً قابل تصدیق است که قدرت‌های سلطه‌گر همواره از ظرفیت‌ها و زمینه‌های درون جهان اسلام برای تضعیف اسلام و خنثی نمودن توانایی‌های بالقوه آن بهره‌برداری نموده‌اند، در این میان آنچه بیش از همه مطمح نظر بوده است امکان اختلاف‌افکنی و انشعاب فکری بین مذاهب و گرایش‌های مختلف دنیای اسلام از درون با استخدام مهره‌های فرصت‌طلب یا سست ایمان یا منحرف از لحاظ عقیدتی بوده است. ترویج افراطی‌گری و خشونت یکی از شگردهای شیطانی جبهه استکبار برای فرصت‌سوزی و سرگرم نمودن دنیای اسلام به جنگ‌های داخلی و هدر رفتن استعدادهای نهفته اسلام و مسلمانان در دنیای معاصر است و مع‌الأسف امروز نظاره‌گر به بار نشستن سیاست‌های دشمنان اسلام با شکل دادن گروه‌هایی مانند القاعده و داعش هستیم که دنیای اسلام در شعله‌های آتش آن می‌سوزد و خسارت‌های ناشی از آن تا سال‌ها و دهه‌ها گریبان‌گیر مسلمین خواهد بود. غرب و به‌ویژه ایالات متحده امریکا پس از هشدار تئوری‌پردازانی مانند هانتینگتون، فوکویاما و تجربه‌ی سیاست‌مدارانی که با افول مارکسیسم بار سنگین دوران جنگ سرد را پشت سرگذاردند، مهم‌ترین رقیب خود در دوران پسا کمونیسم را در اسلام و جریان بنیادگرایی اسلامی تعریف نمودند. آنان به‌خوبی به زمینه‌های بیداری اسلامی و زنده شدن قدرت فرو خفته‌ی اسلام برای آینده آگاهی یافتند و تمام همت خود را برای مهار این ظرفیت خاموش نهفته در دنیای اسلام به‌کار بستند. جریان بنیادگرایی با تعریفی که غرب از آن داشت هم در جهان اهل سنت و هم در تشیع به تعبیر مستشرقین، آن دیگریِ مقابل غرب است که اگر مدیریت نگردد نقطه کانونی جنگ‌های آینده غرب برای حفظ منافعش خواهد بود، این نوشتار درصدد است نشان دهد که چگونه غرب به‌ویژه امریکا برای دفع مخاطرات جریان اسلامی با کمک به تشکیل القاعده و داعش و سایر جریان‌های افراطی با عناوین مختلف در جهان اسلام جهت‌گیری حرکت‌های اسلامی را از مبارزه با غرب و صهیونیسم به درون جهان اسلام برگردانده و با ترویج افراطی‌گری و تقویت اندیشه‌های واگرایانه اسلامی زمینه‌ی درگیری‌های درون دینی را گسترش داده و جریان احیاگری اسلامی و بازگشت به اسلام اصیل را به ضد خود تبدیل نموده است.

کلیدواژه‌ها: ایالات متحده امریکا؛ جریانهای افراطی؛ جهان اسلام؛ القاعده؛ داعش     

منبع: فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، مقاله 6، دوره 2، شماره 7، بهار 1395، صفحه 123-143