- گزارشی از رساله عقائد علمای دیوبندی
میان تمامی مسلمانان از زمان صحابه تاکنون اعتقاداتی از قبیل توسل، شفاعت، استغاثه، نذر و اهدای ثواب آن برای اولیای الهی و شدّ رحال بر زیارت قبر پیامبر اکرم ص معمول و مرسوم بوده است. اکثر فقهای مذاهب، چه شیعه و چه سنی، نه‌تنها از این کار منع نمی‌کردند، بلکه در تأیید این اعمال کتاب‌ها و رسالاتی نگاشتند.
- آینده‌پژوهی تروریسم تکفیری در ایران
جریان تروریسم تکفیری از چه ظرفیت‌هایی در ایران برخوردار است؟
چه زمانی باید خطر این جریان را برای کشور جدی گرفت؟
راه‌های مقابله با این جریان در آینده چیست؟
- پدیده تکفیر از دیدگاه قرآن و حدیث
بدون تردید پدیدة تکفیر در دورة معاصر، اگر چه امتداد تکفیر در دوره های گذشته است ـ پدیده ای که در قرن سوم و چهارم هجری با اقدامات برخی افراطی ها، به ویژه افراطی های حنبلی مذهب اوج گرفت ـ اما از اوایل قرن کنونی شدت بیشتری یافته و در ده سالة اخیر به اوج خود رسیده است.
- زمینه‌های اصلی سربرآوردن گروهک‌های تروریستی مانند انصار الفرقان در ایران چیست؟
سرّ فعال شدن گروهک‌های ترویستی در ایران چیست؟
زمینه‌های شکل‌گیری این جریان‌ها در ایران چیست؟
انگیزه جوانانی که به این گروهک‌ها می‌پیوندند چیست؟
یک جوان ایرانی تحت تأثیر چه عواملی تبدیل به یک تروریست میشود و دست به قتل هم‌وطنانش می‌زند؟
- مشروعیت نامگذاری به «عبد النبی»، «عبد الحسین» و… از دیدگاه شیعه و اهل سنت
شیعه و سنی، در طول تاریخ از نام‌هایی همچون: عبد النبی، عبد الرسول، عبد العلی، عبد الزهراء، عبد الحسین و… برای نامگذاری فرزندان خود استفاده کرده‌اند؛ اما با ظهور وهابیت در قرن دوازدهم قمری، تعدادی از مفتیان افراطی این فرقه نو ظهور، آن را شرک و کفر دانسته‌اند.
- نبرد رمضان البوطي و سلفيت..؛ داستاني که بسياري دوست ندارند بشنوند!
یکی از بزرگ‌ترین زعما و علمای آزاده در جهان اسلام و در دوران معاصر، شهید شیخ رمضان البوطی بود که سالیان متمادی عمر خویش را در مسیر اعتلای کلمه حق و خدمت به امت اسلامی صرف کرد. او همواره فتنه سلفیت تکفیری را به همگان گوشزد می‌کرد و همگان را از درافتادن در این چاه ظلمانی و فریبنده برحذر می‌داشت. یادداشتی که در ادامه می‌اید، خلاصه‌ای است از مقاله‌ای با عنوان «معركة البوطي والسلفية.. قصة لا يحب الكثيرون سماعها!». این مقاله توسط صبغة الهدوی نگارش شده و در سایت الجزیره منتشر شده است.
- رهبران داعش در چنگ آمریکا؛ اسیر یا پناهجو؟
روند تسلیم شدن سران داعش به نیروهای نزدیک به آمریکا، عملاً بر خلاف رویه کلی رهبران داعش از رده‌‌های میانی تا فرماندهان بلندپایه آن است که به طور مثال در نبرد آزادسازی موصل و دیگر شهرهای عراق عمدتاً تا لحظه مرگ مقاومت کرده و کشته شدن را بر تسلیم شدن ترجیح می‌دادند
- زندانها؛ کارخانه‌جات تولید تروریست تکفیری
زندانها تا چه میزان در گسترش و تعمیق تفکرات تکفیری تأثیرگذار بوده است؟
خطر تبلیغات و جذب نیروی جریان‌های تکفیری در زندانها تا چه میزان جدی است؟
در کشور ما ایران تا چه اندازه به این مهم پرداخته شده است؟
- افراط گرایی و تفریط گرایی: آسیب اصلی وحدت در جهان کنونی اسلام و ضرورت مقابله با آن
دو روایت درباره تاریخ ولادت پیامبر اسلام وجود دارد. پیروان اهل سنت معتقدند پیامبر اسلام در 12 ربیع الاول سال 570 میلادی متولد شده است. در مقابل پیروان مذهب شیعه معتقدند تاریخ ولادت پیامبر اسلام 17 ربیع الاول است. این دو روایت متفاوت از تاریخ تولد حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم انگیزه و بهانه ای برای نزدیک کردن مسلمانان به هم شده است. به همین مناسبت فاصله بین دو روایت از میلاد پیامبر اسلام بنام هفته وحدت نامگذاری شده است.
- اقتصاد سیاسی بین الملل و ظهور و کارکرد داعش در خاورمیانه
«داعش»، تشکیلاتی تروریستی در خاورمیانه، خصوصاً عراق و سوریه است. این تشکیلات از سال 2013، موفقیت‌های زیادی را در عرصه‌های نظامی کسب کرد و هزاران نفر از نقاط مختلف جهان را به خدمت خود درآورد.
- آیا تعریف سلفیه از عبادت، جامع افراد و مانع اغیار است؟
وهابیت برای عبادت تعاریفی را در متون خود آورده اند که مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. در اینجا چهار تعریف آورده شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است.
- چگونگی پیدایش ایدئولوژی تکفیری
متن زیر سخنرانی القاء شده در دهمین کنفرانس گفتگوی ایران و واتیکان است که تحت عنوان “Development of Takfiri Ideology” در تاریخ ۹۵/۹/۲ در واتیکان ایراد گردیده است.
- وهابیت و گسترش اسلام تندرو در جنوب شرق آسیا
در این مقاله پس از بیان چگونگی ورود اندیشه های وهابی به جنوب شرق آسیا، به نقش فعالیت‌های وهابیان در افزایش گرایش به تندروی و نبود مدارا در میان مسلمانان جنوب شرق آسیا پرداخته شده است.
- آیا توسل، استغاثه، استشفاع و تبرک مصداق عبادت غیر الله و شرک است؟
علمای اسلام عبادت را به معنای «خضوع و خشوع به قصد تعبد، همراه با اعتقاد به الوهیت و ربوبیت برای مخضوع له» می داند که در قالب دعا، وضو، نماز، روزه، حج، زکات، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، احسان به اهل ایمان، تقوی و تعاون برای تحقق آن و سایر فرامین دینی تبلور می بابد.
- مجرای فهم تکفیریها: مشابهت های تکفیریها و خوارج
رفتارشناسی سیاسی تکفیریها، ذهن پژوهشگران را به سوی شباهت آنان با جریان خوارج در تاریخ صدر اسلام در دوره ی امام علی)ع( و ادامه ی این جریان تا چند قرن بعد، سوق میدهد. موارد بسیار زیادی، شباهت موضع گیریها، رفتارها و استدلالهای اندیشهای را، در ذهن، مفهومسازی »نوخارجی« یا »خوارج زمان« تولید و تداعی میکند.
- آیا چنانچه سلفیان می گویند؛ تقیه مسلمان در برابر مسلمان داخل در نفاق و کذب است؟
امامیه بر این باور است که تقیه اصلی قرآنی و به معنای کتمان ایمان است و برای حفظ جان مومن از خطرات تشریع شده و هیچ ربطی به نفاق ندارد چرا که نفاق به معنای کتمان کفر است.
- گسترش نوسلفی‌گری در اروپا؛ زمینه‌های هویتی و پیامدهای امنیتی
قبل از پیدایش «داعش»، این باور وجود داشت که خطر «نوسلفی‌گری» به خاورمیانه محدود میشود؛ اما با تصاعد بحران تکفیریگری و سرایت آن به دیگر مناطق جهان، مشخص شدامنیت بین المللی را نیز تهدید میکند. پس از خاورمیانه، اروپا دومین منطقهای است که با خطر نوسلفی‌گری مواجه شده است.
- آیندة گروهک های تکفیری و راه کارهای ثبات بخش دولت سوریه و عراق
مقالۀ پیشِ رو می کوشد بر پایۀ سناریو پردازی که یکی از مهم ترین روش های تحلیل آینده پژوهی است. به این پرسش اصلی پاسخ دهد که آیندة گروهک های تکفیری چون ، داعش و جبهۀ النصره در خاورمیانه به چه سمت و سویی خواهد رفت؟
- بررسی علل نفوذ داعش در آسیای مرکزی و پیامدهای احتمالی آن
با گذشت دو سال از ظهور گروه موسوم به داعش، این گروه به سمت آسیای مرکزی روی آورده است. با هدف قرار دادن آسیای مرکزی توسط این گروه، سوالاتی در نزد تحلیل گران به وجود آمده است. این نوشتار نیز در پی پاسخ به این سوال است که چه عواملی موجب ظهور و نفوذ داعش در آسیای مرکزی و جذب عده ای از این منطقه به این گروه شده است؟
- آیا شیعیان به خاطر اعتقاد به مقامات اهل البیت غالی و کافر هستند؟
علمای امامیه مانند اهل سنت غالیان را کافر می دانند اما این را قبول ندارند که عصمت و اطلاع از غیب و یا تصرف در هستی مصداق غلو باشند اساسا اطلاع از غیب و قدرت تصرف در هستی اختصاص به امامیه ندارد بلکه اهل سنت نیز برخی از مقامات فوق را برای برخی از بزرگان خود قائل اند و کسی آنها را به خاطر این عقیده، تکفیر نکرده است.
- آیا شیعه قائل به کفر اهل سنت است؟
یکی از اتهاماتی که دائما علیه شیعه مطرح می شود مسئله تکفیر اهل سنت به خاطر عدم پذیرش امامت است. آیا شیعه، اهل سنت را به خاطر این مسئله تکفیر کرده و خارج از دایره اسلام می داند؟
- ساختار نظام بین الملل و هویت یابی اسلام سلفی-افراطی
پرسش اصلی این پژوهش آن است که: «نظام بین‌الملل در مقطع تاریخی پسا جنگ سرد، چگونه بر جریان تکفیری تاثیر گذاشته است؟» با توجه به چارچوب نظری سازه‌انگاری تلاش میشود تا پاسخ به این پرسش از طریق مطالعه فرایند ادراک بین‌الاذهانی گروههای افراطی متاثر از ساختار نظام بین‌الملل صورت گیرد.
- علل ظهور و تکوین گروههای تکفیری در جهان اسلام؛ از تقابل زندگی قبیله ای با مدنیت تا تقابل سنت با مدرنیته؛ مطالعۀ موردی؛ خوارج و داعش
جهان اسلام در دهه هاي اخير بيش از هر زمان ديگري با رشد انديشه هاي تکفيري مواجه است. وهابيت در عربستان، سپاه صحابه در پاکستان، القاعده و داعش در بخش هاي زيادي از خاورميانه ظهور کرده است. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهند که گروه هاي تکفيري پديده نوظهوري نبوده و در واقع امتداد فکري و زمينه اي خوارج هستند.
- آیا بزرگان اهل سنت درباره سماع موتی ادعای تواتر معنوی کرده اند؟
اکثر سلفی ها ادعا دارند، مسأله سماع موتی از جمله ادعاهایی است که مخالفین سلفیه در توجیه و جواز توسل و استغاثه به اموات آن را مطرح می کنند. این در حالی ایت که برخی از بزرگان اهل سنت و سلفیه درباره سماع موتی در قبر ادعای تواتر معنوی و استفاضه آثار در این مورد کرده اند.
- تبارشناسی دگرستیزی گروههای افراطی-تکفیری: گذار از دیگر دگرسازی به خود دگرسازی
در دوره معاصر نیز بنیادگرایانی مانند القاعده، طالبان، داعش و... با بهرهگیری از این ابزار، سختگیرانهترین و خشونت‌بارترین احکام را نسبت به مسلمانان، بویژه شیعیان صادر نمودهاند. دستاورد نوشتار پیشرو آن است که تکفیر، تباری تاریخی در جهان اسلام دارد. در ابتدا، دامنه آن بسیار تنگ و محدود به کفار حربی بود اما با رشد اندیشههای سلفی و بهرهگیری عامل خارجی از آن، نه تنها گسترش یافت بلکه به ابزاری در جهت حذف هویتهای رقیب تبدیل شد.
- تبیین خاستگاه های شناختی و ترسیم مدل ذهنی گروه تروریستی داعش
سؤال اصلی این پژوهش آن است که ریشه‌های شکل‌گیری شناخت و رفتار تروریست‌ها و بالاخص مهمترین گروه تروریستی موجود یعنی داعش چیست و چه مدلی در این راستا می توان ارائه داد؟
- معنا و پاسخ: (بررسی تطبیقی افراط‌گرایی اسلامی و نهیلیسم)
ساختار ایدئولوژی ناخودآگاه با بحران در نظام ارزشی خود مواجه میشود؛ بی‌ارزش شدن نظام ارزشی و غیبت معنا از بارزترین این بحران‌ها است. نقطه آغاز بی‌ارزش شدن نظام ارزشی و غیبت معنا، بروز دوباره نهیلیسم خفته در تاریخ حیات انسان است.
- آینده پژوهی گروههای تکفیری و تاثیر آنها بر منازعات منطقه ای در غرب آسیا
ظهور گروههای تکفیری سلفی بعنوان بازیگرانی غیر‌رسمی،بر ابهام در آینده منطقه غرب اسیا و شکل منازعات آن افزوده است. سئوالات و ابهامات فراوانی پیرامون چشم‌انداز وضعیت منطقه غرب اسیا در پرتو وجود گروههای تکفیری تروریستی و آینده منازعات و بحران‌های این منطقه در هنگامه خارج شدن این گروهها از صحنه معادلات قابل طرح است.
- بررسی و نقد دیدگاه وهابیان درباره تبرک با نگاهی به تفسیر آیه اذْهَبُواْ بِقَمِيصِي...
تبرک به آثار انبیا و اولیای الهی اندیشهای است که در امت‌های پیش از اسلام نیز وجود داشته و قرآن و سنت نبوی، و نیز سیره مسلمانان آن را تأیید میکند. از جمله آیاتی که به مشروعیت تبرک گواهی میدهد، آیه )اذْهَبُواْ بِقَمِيصِي هَذَا فَأَلْقُوهُ عَلَى وَجْهِ أَبِي يَأْتِ بَصِيرًا( است.
- آیا جشن گرفتن به مناسبت میلاد پیامبر(ص) بدعت است؟
میدانم که مولودي‌خانی برای پیامبر(صلّی الله علیه وسلّم) هرچند پس از سه قرن پدید آمد، ولی امری است که مورد تأیید کتاب و سنت است و فضایل بیشماری دارد. علمای عاملی که دوستدار خدا و رسولش میباشند، بدین موضوع پرداخته و به آن توصیه کرده اند.
دیدگاه علمای اهل سنت بر اثبات شنوا بودن اموات. ابن قتیبه: اگر روایات سماع موتی صحیح نباشد، هیچ روایتی صحیح نیست.
