قاعده «لا ضرر» اختصاص به گروهی خاص نداشته و درباره همه مسلمانان جاری میشود و به موجب آن تکفیریهای مسلمان که سایر مسلمانان را تکفیر کرده و در زمین فساد میکنند و به اسلام و مسلمانان ضرر میزنند نیز محکوم هستند.
تکفیری ها با استناد به روایت نبوی «لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام»[1] که تبدیل به قاعدهای فقهی شده است، می پندارند: از نظر اسلام هر چیزی که موجب ضرررساندن به مسلمانان باشد ممنوع است و باید از آن پیشگیری کرد، و تعاون با کفار علیه گروههای اسلامی هرچند تکفیری باشند، قطعاً موجب ضرررساندن به اسلام و آن گروه اسلامی است. پس این کار، نامشروع بوده و باید از آن پرهیز کرد.
پاسخ:
1. قاعده «لا ضرر» اختصاص به گروهی خاص نداشته و درباره همه مسلمانان جاری میشود و به موجب آن تکفیریهای مسلمان که سایر مسلمانان را تکفیر کرده و در زمین فساد میکنند و به اسلام و مسلمانان ضرر میزنند نیز محکوم هستند و خداوند چنین افرادی را مُحارب (کسی که با خداوند وارد جنگ شده) دانسته و علاوه بر وعده عذاب در آخرت، در دنیا نیز محکوم به اعدام میکند.[2]
2. پذیرفتن ضرری کوچک برای دفع ضرر بزرگتر، مانند دروغگفتن برای حفظ جان یک انسان، یا خوردن گوشت میته در حال اضطرار، که در اصطلاح فقهی به آن «اختیار اَهوَنِ الشَّرین لِدَفعِ اَعظمِهِما» گفته میشود،[3] را نقل و عقل تأیید میکنند و حتی برخی گروههای تکفیری برای شرکت در پیمان درع الفرات و نبرد علیه داعش به همین دلیل استناد کردند.[4] امروزه نیز برای جامعه اسلامی ضرر قدرتگرفتن تکفیریها از ضرر همکاری با دیگران بیشتر است. پس باید با آن مقابله کرد و در صورت نیاز میتوان از کفار کمک گرفت.
پی نوشت:
[1]. ابن ماجه، محمد، صحیح (سنن)، ج2، ص39.
[2]. «انه من قتل نفساً بغیر نفس او فساد فی الارض فکانما قتل الناس جمیعاً ... انما جزاء الذین یحاربون الله و رسوله و یسعون فی الارض فسادا اَن یُقَتَّلوا اَو یُصَلَّبوا او تُقَطَّعَ ایدیهِم و ارجلُهُم من خِلافٍ اَو یُنفَوا من الارض ذلک لهم خزی فی الدنیا و لهم فی الآخرة عذاب عظیم» (مائدة: 32-33).
[3]. الزرقاء، مصطفی، المدخل الفقهی العام، ص972.
[4]. «فتوی بخصوص قتال داعش بالتنسیق مع الجیش الترکی ... فاننا نفتی اخواننا فی حرکة احرار الشام الاسلامیة و حلفائهم بجواز التنسیق مع الجیش الترکی والاستعانة به ... مصلحه دفع اکبر الضررین و درء کبری المفسدتین» (بیانیه جبهه احرار الشام، 18 ذیالحجة 1437، به نقل از: ترکی، ابوالحسن؛ و کردی، ابوالبراء، حقیقت مخالفان دولت اسلامی، ص9-14).
|