مرکز جامع پژوهش های تکفیری

 طبق اجماع تمام مفسرین، )يَكْفُرْ بِالطّاغُوتِ( در این آیه، به‌معنای کفرورزیدن است، نه تکفیرکردن! و بدون‌شک حمل معنای کفرورزیدن به تکفیرکردن، تأویلی غیرمشهور و نادرست است.

سلفی‌های تکفیری با استناد به آیه )فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطّاغُوتِ وَ يُؤْمِنْ بِاللّهِ فَقَدِ اِسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ اَلْوُثْقىٰ( و آیه )وَ أعتَزِلُکُم و ما تَدعُونَ مِن دونِ اللهِ و أدعُو رَبّی...(،^[1] کفر به طاغوت را به‌معنای تکفیرکردن طاغوت دانسته و آن را یکی از ارکان ایمان به خداوند می‌دانند که بدون آن، ایمان شخص ناقص است.^[2]

پاسخ) طبق اجماع تمام مفسرین، )يَكْفُرْ بِالطّاغُوتِ( در این آیه، به‌معنای کفرورزیدن است، نه تکفیرکردن! و بدون‌شک حمل معنای کفرورزیدن به تکفیرکردن، تأویلی غیرمشهور و نادرست است. زیرا هیچ‌یک از مفسران قرآن، چنین تفسیری برای کفر به طاغوت نداشته‌اند. راغب اصفهانی کفر به طاغوت را به‌معنای مخالفت با شیطان معنا کرده و گفته، کفر در اینجا درباره کسی به‌کار می‌رود كه به خداوند ايمان آورده و با شيطان مخالفت كند.^[3] در کتاب التحقیق فی کلمات القرآن آمده است: کفر به‌معنای توجه‌نکردن است.^[4] برخی کفر به طاغوت را در محدوده­ علم معنا کرده‌ و معتقدند منظور از کفر به طاغوت، علم داشتن به این‌است که «عبادت غیر خداوند تعالی موجب شرک اکبر و خروج از دین اسلام می‌شود».^[5]

طبری در تفسیر خود، کفر به طاغوت را به‌معنای انکار ربوبیت هر معبودی به غیر از خداوند تعالی تفسیر کرده است.^[6] ابن‌کثیر نیز کفر به طاغوت را به‌معنای دوری‌جستن و رهایی‌یافتن از شریک قراردادن و بت‌پرستی معنا می‌کند.^[7] صاحب تفسیر المیزان، )یکفر بالطاغوت( را به‌معنای ترک طاغوت که شامل هر معبودی غیر خداوند تعالی می‌شود، تفسیر کرده است.^[8]

بنابراین آیاتی که تکفیری‌ها به آن  استناد می‌کنند، هیچ دلالتی بر وجوب تکفیرکردن طاغوت ندارد؛ زیرا هیچ‌یک از مفسرین، تفسیر و تأویل سلفی‌های جهادی از آیه )و من یکفر بالطاغوت( را ذکر نکرده‌اند. بلکه به اتفاق تمام مفسرین و اهل لغت، محتوای دو آیه مد نظر سلفی‌های تکفیری، کناره‌گیری‌کردن و برائت‌جستن از طاغوت است نه تکفیرکردن آن!

پی نوشت: