کشور عربستان سعودی از بدو استقلال کشور کنیا دارای نفوذ قابل ملاحظه ای در میان سازمان ها و موسسه های اسلامی کشور کنیا بوده است و می توان گفت بخشی از سازمان ها و موسسه های اسلامی این کشور به نوعی به عربستان وابسته می باشند.
کشور عربستان سعودی از بدو استقلال کشور کنیا دارای نفوذ قابل ملاحظه ای در میان سازمان ها و موسسه های اسلامی کشور کنیا بوده است و می توان گفت بخشی از سازمان ها و موسسه های اسلامی این کشور به نوعی به عربستان وابسته می باشند. پیشینه ورود مبلغان وهابی به کشور کنیا به سال 1969 باز می گردد و پس از آنکه موسسه های رژیم سعودی در سومالی به وسیله سرهنگ زیادباره ملی اعلام شد، آنان توجه خود را به کشور همسایه سومالی، کنیا، معطوف ساختند. مقامات مذهبی عربستان سعودی در راستای اقدامات تبلیغی خود و برای توسعه آیین ضاله وهابیت در میان مردم این کشور و با سوء استفاده از فقر و محرومیت های فرهنگی و اجتماعی مسلمانان کنیا، از اولین سال های دهه 1970 میلادی به تدریج زمینه حضور گسترده خود در کنیا را فراهم ساختند.
نويسنده : امیر بهرام عرب احمدی
کشور عربستان سعودی از بدو استقلال کشور کنیا دارای نفوذ قابل ملاحظه ای در میان سازمان ها و موسسه های اسلامی کشور کنیا بوده است و می توان گفت بخشی از سازمان ها و موسسه های اسلامی این کشور به نوعی به عربستان وابسته می باشند. پیشینه ورود مبلغان وهابی به کشور کنیا به سال 1969 باز می گردد و پس از آنکه موسسه های رژیم سعودی در سومالی به وسیله سرهنگ زیادباره ملی اعلام شد، آنان توجه خود را به کشور همسایه سومالی، کنیا، معطوف ساختند. مقامات مذهبی عربستان سعودی در راستای اقدامات تبلیغی خود و برای توسعه آیین ضاله وهابیت در میان مردم این کشور و با سوء استفاده از فقر و محرومیت های فرهنگی و اجتماعی مسلمانان کنیا، از اولین سال های دهه 1970 میلادی به تدریج زمینه حضور گسترده خود در کنیا را فراهم ساختند. این جریان در دهه های 1980 و 1990 و توزیع گسترده دلارهای نفتی عربستان میان سازمان ها و موسسه های گوناگون اسلامی این کشور و از جمله شورای عالی امور اسلامی کنیا به اوج خود رسید.
در این راستا، در حال حاضر حدود سی درصد از مجموع چهار درصد مسجد در سراسر کشور کنیا، تحت نظارت سازمان های رابطة العالم الاسلامیة و دار الافتاء عربستان می باشند و سایر مساجد کنیا نیز اغلب کمک هایی نقدی و اجناس از این سازمان ها دریافت می کنند. نزدیک به نیمی از شیخ ها و ائمه جمعه و جماعات کنیا از رابطة العالم الاسلامیة، حقوق ماهیانه دریافت می کنند و مسجد جامع نایروبی نیز در حال حاضر تحت نظارت وهابی هاست. از مجموع 1650 مدرسه و موسسه اسلامی کوچک و بزرگ در شهر های گوناگون کنیا، نزدیک به نیمی از آنها به صورت مستقیم و غیر مستقیم از سوی موسسه های فرهنگی عربستان سعودی اراده می شوند و رادیو سلامه نیز در کنترل عوامل وهابی است.
وهابیان با وجود هزینه های گزافی که برای پیشبرد اهداف تبلیغی خود در کنیا، به خصوص کنترل هیئت امنای مساجد و مدارس اسلامی کنیا صرف می کنند، تاکنون با موفقیت های چندانی مواجه نبوده اند و شکست کاندیدای آنها، شیخ ابراهیم لثوم – امام مسجد جامع نایروبی- در انتخابات چند سال پیش شورای عالی امور مسلمانان کنیا، مهم ترین ناکامی آنها به شمار می رود. عموم مسلمانان کنیا که شافعی مذهب می باشند، همواره دیدگاهی منفی نسبت به این مذهب ضاله داشته و آن را موجب تفرقه و چند دستگی مسلمانان کشور می دانند. بسیاری از شیخ ها و ائمه جمعه و جماعات کنیا نیز فعالیت های سازمان های دارلافتاء و رابطة العالم الاسلامیة در امور داخلی مسلمانان و عزل و نصب امامان مساجد کشور را یک سویه و بر ضد مذهب تشیع دانسته، این امر را موجب به خطر افتادن وحدت مسلمانان این کشور می دانند. علما و روحانیان وابسته به وهابیان نیز اگر چه در زمره داعیان و مبلغان این آیین به شمار می روند، قلبا اعتقادی به وهابیت ندارند و تنها با انگیزه کسب درآمد و به دست آوردن دلارهای عربستان سعودی، در زمره پیروان وهابیت جای گرفته اند. تلاش برای نفوذ هر چه بیشتر در سازمان های اسلامی کشور، به خصوص شورای عالی امور مسلمانان کنیا، ساخت مساجد و مدارس دینی، کنترل کمیته مساجد اکثر شهرهای کنیا، چاپ کتاب ها و نشریات دینی، تلاش برای نفوذ هر چه بیشتر در میان انجمن های اسلامی دانشجویان دانشگاه های کنیا و مبارزه آشکار و نهان با اقدامات تبلیغی شیعیان، از جمله اقدامات اصلی و بنیادی عربستان سعودی در کنیا به شمار می رود.[1] علمای وابسته به وهابیان، گه گاه اتهام هایی را نیز متوجه شیعیان نموده، با ایراد تهمت های نابجا و اکاذیب تلاش می کنند دیدگاه مسلمانان کنیا را نسبت به مذهب اهل بیت علیهم السلام و شیعیان تیره و مخدوش سازند. عوامل وهابی همچنین تلاش می کنند از ایجاد ارتباط صمیمانه میان شیخان و ائمه جمعه و جماعات شهرهای کنیا با نمایندگی های سیاسی و فرهنگی ج.ا. ایران جلوگیری نمایند. با وجود این، آنان تاکنون نتوانسته اند به اهداف خود در کنیا نایل آیند و بسیاری از مسلمانان کنیا همواره به صورت علنی و یا پنهانی از وهابیت انتقاد کرده و تنفر خود را از وهابیان و تفکرات دینی خاص آنها درباره آداب و مناسک اسلامی ابراز می دارند. شایان ذکر است در حال حاضر، عربستان سعودی دارای سه دبیرستان مجهز پیشرفته در مومباسا است و طی یک دهه گذشته، ده ها دبیرستان و مدرسه ابتدایی را در مناطق مسلمان نشین کنیا احداث نموده و در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار داده است. علاوه بر آن، عربستان سعودی در صدد تأسیس دانشگاهی اسلامی در مومباسا می باشد و اقدامات اولیه آن از چندی پیش آغاز شده است.[2]
پی نوشت:
[1]. تعدادی از علمای وابسته به عربستان، چند سال پیش تلاش کردند مجلس العلما کنیا را با حمایت مستقیم عربستان تأسیس کنند، ولی تشکیل این شورا از سوی علمایی که برای تاسیس آن دعوت نشده بودند، محکوم شد و در نهایت، این نهاد دینی نتوانست به فعالیت خود ادامه دهد و منحل گشت.
[2]. گفت و گو با شیخ عبداللهی ناصر، مومباسا، 1378
منبع : اسلام در شرق آفریقا، امیر بهرام عرب احمدی، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391، بخش ششم
|
|
