توحید در حاکمیت به معنای انحصار حاکمیت در خداوند است. حاکمیت مخصوص خداوند سبحان و منحصر در او است و از مراتب توحید شمرده می شود.
توحید در حاکمیت به معنای انحصار حاکمیت در خداوند است. توحید در حاکمیت از شؤون توحید ربوبی است؛ یعنی ربّ (پروردگار) صاحب و مالک مربوب است. به عبارت دیگر رب خالق و ایجاد کننده همه موجودات از عدم و نیستی است. برای او حق تصرف و تسلط بر نفوس و اموال آنها است و حق ایجاد محدودیت در تصرفات او را دارد، و در جای خود ثابت است که تصرف در اموال و نفوس، احتیاج به ولایت نسبت به مسلط علیه دارد و اگر این ولایت نباشد، تصرف، تصرف عدوانی است.
از آن جا که تمام موجودات در پیشگاه خداوند مساوی و یکسان هستند و همه مخلوق و محتاج به سوی او هستند، و مالک چیزی حتی وجود خود و افعال و افکار خود نیستند، پس کسی بر کسی دیگر ولایت بالذات و بالاصاله ندارد. بلکه ولایت فقط برای خداوند است که مالک حقیقی انسان و عالم است که وجود و حیات به او ارزانی داشته است.
چنان که خود می فرماید: “در آن جا ثابت شد که ولایت (و قدرت) از آن خداوند بر حق است، او است که برترین ثواب و بهترین عاقبت را (برای مطیعان) دارد”.[۱]
بنابراین، حاکمیت مخصوص خداوند سبحان و منحصر در او است و از مراتب توحید شمرده می شود. ظاهر بسیاری از آیات به این نوع از توحید (توحید در حاکمیت) دلالت دارد:
“… حکم و فرمان، تنها از آن خدا است، حق را از باطل جدا می کند و او بهترین جداکننده (حق از باطل) است”.[۲]
“… بدانید که حکم و داوری مخصوص او است، و او سریع ترین حسابگران است”.[۳]،[۴]
پی نوشت:
[۱]. کهف، ۴۴٫
[۲]. انعام، ۵۷٫
[۳]. انعام، ۶۲٫
[۴]. الالهیات، ج ۱، ص ۴۱۷ – ۴۲۱٫
منبع: پایگاه اسلام پدیا
|
|
