انحراف تکفیری ها این است که آنها مواردی که باعث خروج یک مسلمان از دین می گردد را صحیح درک نکرده اند. تکفیری ها می پندارند در برخی از موارد فرد مسلمان بواسطه یک گناه کبیره از دین خارج می گردد. حال آن که صرف یک گناه به تنهایی موجب خروج از دین نیست.
پدیده تکفیر از جمله فتنه هایی است که امت محمدی صلی الله علیه و صحبه و سلم را چند پاره کرده است .
اینکه گروهی فقط خود را مسلمان تر از بقیه افراد و در راه دین دانسته، بقیه مسلمانان را از دایره مسلمانی خارج نمایند ،باعث شده است تا تعصبات بیجای مذهبی در بلاد اسلامی رشد کرده و همزیستی و تعامل جای خود را به قتل و عام و برادر کشی بدهد.
طرفداران اندیشه تکفیر دایره مسلمانی را به قدری تنگ و محدود می کنند که از یک میلیارد و دویست میلیون مسلمان حتی یک میلیون هم در درون آن قرار نمی گیرند .افرادی که بر تکفیر برخی از افراد تاکید دارند بر نقل اجماعی از علما در زمینه تکفیر تاکید دارند .بر اساس این نقل : "من لم یکفرالکافر ، فهو کافر "
یعنی هر کسی که کافری را تکفیر نکند خود کافر شده از اسلام خارج می شود .این گروه در توجیه رویه تند و خشن خود در زمینه تکفیر افراد اعتقاد دارند که این مسئله یعنی کسی که کافری را تکفیر نکند ،کافر است مورد اجماع علما بوده و اجماع علما حجت است و واجب است بر این مسیر بروید .
مدافعان رویه تکفیری اعتقاد دارند که تکفیر کافر از مسائل اصولی دین است که جهل و نبودن علم در آن عذر نیست و هیچ کس در ترک این عمل معذور نیست، بلکه این از واجبات و اصل دین است.
این گروه می گویند : "هرکس کافری را که در عبادت برای غیر الله شریک قرارمی دهد تکفیر نکند و از او برائت نجوید در حقیقت مسلمان نیست .در این شرایط ذکر کلمه توحید به او نفعی نمی رساند إلا با اخلاص درعبادت و تکفیر کسی که این را ترک کرده است و برائت از اهل شرک و تکفیر فاعل آن. این اصل دین اسلام و قاعده آن است که اسلام برآن بنا شده است."
تکفیری ها برای اثبات ادعای خود به آیات قرآن هم متوسل شده چنین می گویند : الله تعالی اهل کفر و شرک را تکفیرکرده است و در آیات زیادی به آن اشاره کرده است و واجب است آنها را تکفیرکنیم. چون این کار از واجبات کلمه توحید واخلاص است و معنای توحید تمام نمی شود إلا با تکفیرکسانی که برای الله تعالی شرک انجام داده اند.
جمع بندی خطرناک و در عین حال انحرافی این گروه از این مقوله هم این گونه است که هرکس در تکفیر یک فرد(با شرایط فوق الذکر ) شک کند یا تردید و توقف کند ، خون ومالش حلال می شود . ( أجوبة في التکفیر الکافر صفحه ۱ )
مباحث ذکر شده از افراد و گروه های تکفیری دارای یک مقدمه درست بوده ،اما در اصل دارای جنبه انحرافی خطرناکی است که بی توجهی به آن نتایج فاجعه باری را بر امت اسلامی تحمیل خواهد کرد .
مقدمه درست این مبحث این است که هر مسلمان باید بر کفر کسی که از دین خارج شده است شهادت داده و وی را تکفیر نماید .این مساله از ضروریات اسلام است .تا اینجای کار هیچ بحثی نیست .
مساله مهم در زمینه تفکر انحرافی تکفیری ها این است که آنها مواردی که باعث خروج یک مسلمان از دین می گردد را صحیح درک نکرده اند .این گروه اعتقاد دارند که در برخی از موارد فرد، مسلمان بواسطه یک گناه کبیره هم از دین خارج می گردد. حال آن که ممکن است این گناه کبیره در زمینه نفی ضروریات دین نباشد .
جمهور علما و ائمه مذاهب اربعه اهل سنت و جماعت بر این اعتقادند که تکفیر اهل قبله جایز نبوده و نمی توان به راحتی و به علت ارتکاب برخی از گناهان به سادگی ایمان افراد را زیر سوال برد .در این زمینه سفارشات و روایات موثقی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و صحبه و سلم وجود دارد .
تکفیر کردن دیگران در نگاه همه مذاهب اسلامی، امری خطیر است که فقها در مورد آن نهایت احتیاط را کردهاند، غیر از خوارج، همه فرق مسلمین بر این باورند که هیچ گناهی انسان را از دایره ایمان خارج نمیکند و ایمان امری اعتقادی و قلبی است. لذا فقهای مذاهب تأکید کردهاند که حکم به تکفیر فقط در صورتی جایز است که با ادله قطعی (نه با قیاس و استحسان و ...) ثابت شود و دلیل مخالفی هم وجود نداشته باشد، و شبه عدم کفر و احتمال تأویل و جهل و اکراه و ... هم در میان نباشد، جایز است.
حضرت امام ابو حنیفه(رح)در کتاب معروفش فقه اکبر و شرح فقه اکبر می فرمایند:"ولا نکفر بذنب مسلما من الذنوب و ان کانت کبیره و لا نزیل اسم الایمان عنه و نتمیه مومنا حقیقه".
یعنی هیچ اهل قبله و مسلمانی را به خاطر ارتکاب گناه کافر نمی دانیم و اسم ایمان را از وی سلب نمی کنیم و او را مومن واقعی می دانیم.
در حدیث صحیح دیگری از حضرت انس ابن مالک (رض) واز فرموده پیامبر اکرم نقل شده است که : "من صلی صلاتنا واستقبل قبلتنا واکل ذبیحتنا فذلک المسلم الذی له ذمه الله وذما رسوله فلا تخفروا الله فی ذمته" ( علامه نعمانی،معارف الحدیث،ص79، به نقل از بخاری)
ترجمه: هر آن کس که مانند ما نماز بخواند و سوی قبله ما رو کند وذبیحه ما را خورد پس او مسلمان است وبرای او امان خدا ورسول خدا است پس عهد خدا را درباره امان او نشکنید.
گروه های تکفیری در سال های اخیر در برخی از موارد افراد را به علت ارتکاب گناهان عادی به سادگی از دین خارج کرده و به قتل و عام مسلمانان پرداخته اند .در یکی از این موراد این گروه ها اعتقاد دارند هر کس که برداشت خاص آنها از مسائل فقهی را قبول نداشته باشد کافر بوده و قتل او جایز است.
سوال مهم این است که کجای اسلام و مسلمانی به ما این حق را داده است که هر کس که برداشت فقهی متفاوتی از ما داشته باشد را از دم تیغ بکذرانیم ؟ آیا رسول الله این گونه عمل کردند ؟ آیا ایشان به صراحت نفرموده اند که ملاک ما در مساله ایمان ظاهر و اعلام لسانی افراد است و قضاوت درباره نیت و قلب افراد فقط مخصوص خداوند است ؟
حال ما می خواهیم در مورد نیت قلبی افراد قضاوت کنیم !!!
بدون شک دین اسلام و مبانی اعتقادی ما مسلمانان که بر اساس آیات قران کریم و سنت رسول الله صلی الله علیه و صحبه وسلم شکل گرفته است به ما اجازه نمی دهد که دایره ایمان را به قدری محدود نماییم که فقط تعداد کمی از امت اسلامی در درون آن جای بگیرند .اعتقاد ما این است که فتنه تکفیر و برجسته شدن این رویه با هدف تشدید اختلاف در امت اسلامی از طرف دشمنان دین ما و در راس ان یهودیها طراحی شده و جوانان ما باید نسبت به عواقب انحرافات فکری گروه های مدافع رویه تکفیری آگاه باشند .
نوشته:
*رسول فاروقی طلبه علوم دینی اهل سنت است
|