وهابیت برای عبادت تعاریفی را در متون خود آورده اند که مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. در اینجا چهار تعریف آورده شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است.
علمای اسلام عبادت را به معنای «خضوع و خشوع به قصد تعبد، همراه با اعتقاد به الوهیت و ربوبیت برای مخضوع له» می داند که در قالب دعا، وضو، نماز، روزه، حج، زکات، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، احسان به اهل ایمان، تقوی و تعاون برای تحقق آن و سایر فرامین دینی تبلور می بابد.
امامیه بر این باور است که تقیه اصلی قرآنی و به معنای کتمان ایمان است و برای حفظ جان مومن از خطرات تشریع شده و هیچ ربطی به نفاق ندارد چرا که نفاق به معنای کتمان کفر است.
علمای امامیه مانند اهل سنت غالیان را کافر می دانند اما این را قبول ندارند که عصمت و اطلاع از غیب و یا تصرف در هستی مصداق غلو باشند اساسا اطلاع از غیب و قدرت تصرف در هستی اختصاص به امامیه ندارد بلکه اهل سنت نیز برخی از مقامات فوق را برای برخی از بزرگان خود قائل اند و کسی آنها را به خاطر این عقیده، تکفیر نکرده است.
یکی از اتهاماتی که دائما علیه شیعه مطرح می شود مسئله تکفیر اهل سنت به خاطر عدم پذیرش امامت است. آیا شیعه، اهل سنت را به خاطر این مسئله تکفیر کرده و خارج از دایره اسلام می داند؟
اکثر سلفی ها ادعا دارند، مسأله سماع موتی از جمله ادعاهایی است که مخالفین سلفیه در توجیه و جواز توسل و استغاثه به اموات آن را مطرح می کنند. این در حالی ایت که برخی از بزرگان اهل سنت و سلفیه درباره سماع موتی در قبر ادعای تواتر معنوی و استفاضه آثار در این مورد کرده اند.
میدانم که مولودي‌خانی برای پیامبر(صلّی الله علیه وسلّم) هرچند پس از سه قرن پدید آمد، ولی امری است که مورد تأیید کتاب و سنت است و فضایل بیشماری دارد. علمای عاملی که دوستدار خدا و رسولش میباشند، بدین موضوع پرداخته و به آن توصیه کرده اند.
ابن عثیمین از شخصیت های برجسته وهابی است. مراد وی از اهل سنت فقط وهابیت است، نه هیچ یک از مذاهب کلامی یا فقهی دیگر؛ بلکه از نظر او نه تنها حنفی ها و شافعی ها و مالکی ها و اشعری ها و ماتریدیه ها و صوفیه از اهل سنت نیستند، بلکه اهل بدعت نیز به شمار می روند.
روایت مالک الدار از جمله روایاتی است که بر جواز توسل و طلب دعا از رسول خدا در زمان ممات دلالت می کند از این رو مخالفان در جهت تضعیف روایت برآمده اند، آنچه در ادامه می آید تصحیح سندی این روایت است.
نمونه های زیادی از سیره رسول خدا(ص) در زمینه سوگواری و عزاداری نقل شده است، از جمله: سوگواری بر حضرت حمزه و گریستن در شهادت جعفر بن ابی طالب، گریستن به هنگام درگذشت فرزندشان ابراهیم، اشک ریختن در درگذشت دخترشان، گریه به هنگام احتضار سعد بن عباده، گریه به هنگام زیارت قبر مادرشان آمنه.
ایمان چیست؟ مرزهای آن کدام است؟ آیا ایمان مبتنی بر اقرار زبانی است؟ تصدیق قلبی است؟ آیا این عملِ مطابق دستورات شرع است که ایمان را می سازد و یا تنها معرفت درونی برای پیوستن به جرگه مؤمنان کفایت می کند؟ به راستی مرزهای ایمان کدام است و اهل سنت در این باره چه می گوید؟
آیا ارتکاب گناه ما را کافر می کند؟ اختلاف در پاسخ به این سوال، زمینه ای برای قضاوت ها و رفتارهای فردی و جمعی متفاوت در میان پیروان دین اسلام را فراهم آورده است. گروهی از پاسخ دهندگان به این پرسش، قضاوت در خصوص ایمان و کفر بندگان را –به رغم ارتکاب گناه- صرفا به قضاوت الهی محول کرده اند و گروهی دیگر، کفر مرتکبین گناه را مسلّم و قطعی دانسته و آنان را تکفیر کرده اند.
برخی مدعیان علم، در مسائل مربوط به پیامبر(صلّی الله علیه و آله) فضا را مشوش و آشفته میکنند؛ مثلا ادعا میکنند که سفر به مدینه منوره، با هدف زیارت پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم) شرک است و هر کس که با این نیت سفر کند، مشرک شمرده میشود! خواهشمندیم حکم دین را در این باره بیان فرمایید.
مرز بين تروريسم و جهاد، مبتنى بر عدم مشروعيت تروريسم و مشروعيت جهاد از ديدگاه اسلام مىباشد. براى دستيابى به پاسخى صريح و شفاف، ابتدا لازم است به صورت جداگانه يك بحث مفهومشناختى در مورد اين مفاهيم ارائه و جايگاه هر كدام را در متون و منابع اسلامى مورد بررسى قرار دهيم.
تمامی جریان های سلفی که امروز به جریان های تکفیری مشهور هستند به این مطلب اذعان دارند که باید با مسلمانان مهربان بود و با کفار دشمنی کرد. اکنون این سوال به وجود می آید، اگر اینگونه است پس چرا این جریان های تکفیری به صورت گسترده حکم به کفر مسلمانان می دهند؟
اگر بخواهیم به نتیجه ای درست در مورد شفاعت از دیدگاه قرآن کریم برسیم، باید مجموع آیات مربوط به آن را بررسی کنیم. استناد به بعضی آیات و نادیده گرفتن برخی دیگر، منجر به فهم نادرست و برداشت غیرقابل اعتماد است.
این پرسش جدی مطرح می شود که مخازن فکری این همه خشونت چیست؟ و از کجا نشات و تغذیه می شود؟ در واقع پاسخ های متعارفی که به این دسته خشونت داده شده کافی نبوده اند و در مواردی درست حدس زده شده است. به بررسی این موضوع پرداخته می شود.
«شعائر خدا» چیزهایى است که موجب توجه و تقرّب انسان به خدا مى شود و مظهرى از مظاهر الهی است. انبیاء، اولیاء، صلحا و شهدا از مصادیق شعائر الله هستند و همان طور که در حال حیات احترامشان واجب بود، پس از مرگ نیز قبورشان باید مورد احترام باشد.
ماهیت شفاعت وساطت در بخشش است و شفیع کسی را نمی بخشد. معتقدان شفاعت هم نمی گویند که شفیعان آنها را ببخشند بلکه از شفیعان تقاضا می کنند که نزد خداوند برای آنها استغفار کنند؛ طلب استغفار هم یک دستور قرآنی است.
هرچند رگه هايي از انديشه ي سلفي گري را مي توان در احمد بن حنبل مشاهده کرد، نمي توان وي را ابداع کننده ي مکتبي به نام سلفي گري برشمرد؛ زيرا در انديشه ي احمد، بيش از هر چيز مسأله ي نقل و حديث اهميت دارد و در عرصه ي اعتقادات، چندان مرزبندي هاي مکتب سلفي گري ديده نمي شود.
ا نگاهي به تاريخ جنگ هاي وهابيت، بدون هيچ اغراقي مي توان گفت که هيچ يک از جنگ ها و مبارزه هاي وهابيان، با دشمنان و کفار نبوده است؛ بلکه همه جنگ هاي آنان با مسلمانان، و بسياري از آن ها با حنبلي مذهبان بوه است.
شايد اگر در ميان شاگردان ابن تيميه، کسي مانند ابن قيم نبود، نام و اثري از انديشه ي ابن تيميه بر جاي نمي ماند. وي در ميان شاگردان ابن تيميه، از همه به او و انديشه اش وفادار تر بود. ابن قيم، نويسنده اي پرکار بود و آثار بسياري از وي نقل شده است.
هرگونه همکاری با مشرکین و کفار، باعث خروج انسان از اسلام نمی‌شود، بلکه می‌توان برای مقابله با ظلم، حتی با مشرکین نیز معاهده نظامی داشت. درنتیجه همکاری‌هایی که حکام مسلمان با برخی کشورهای غیراسلامی، برای مقابله با ظلم و جنایت و تروریسم دارند، باعث تکفیر آنها نمی‌شود.
اغلب علمای اسلام، اعم از ائمه مذاهب اربعه و علمای بزرگ شیعه و سنی، استعانت از کفار در مقابله با دشمنان اسلام (مشرکان، اهل بغی، و...) را در هنگام ضرورت و با رعایت مصلحت مسلمانان مشروع می‌دانند.
دسته اول که شامل برخی از رهبران تکفیری می شود مانند حلمی هاشم، طرطوسی و گروه‌هایی مانند احرار‌الشام استعانت از کفار در مبارزه با سایر کفار و گروههای جهادی مخالف خود را از قبیل دفع افسد به فاسد دانسته‌اند و آن را مشروع می‌دانند برخلاف دسته دوم که آن را کفر می دانند.
